Als je een geitenbaard in je tuin hebt, kun je uitkijken naar een gemakkelijk te verzorgen plant. In de natuur komt hij vooral voor in Europese bergbossen.
De bosgeitenbaard (bot. Aruncus dioicus) komt oorspronkelijk uit Europa, maar heel weinig mensen kennen deze plant. Want de fraaie vaste plant met zijn lange bloempluimen is zeldzaam geworden. De planten komen vooral voor in bergbossen. De vaste planten, die tot wel twee meter hoog worden, zijn ook in sommige tuinen te vinden en worden daar als onderhoudsvriendelijke sierplant gekweekt. In de volksgeneeskunde van de afgelopen eeuwen had de baard van de bosgeit verschillende betekenissen. De wortel werd voornamelijk gebruikt. De helende werking van de plant, ook wel bosasperge genoemd, is bijna vergeten. Hieronder kun je lezen over de helende eigenschappen van de bosgeitenbaard.
Uiterlijk Bosganzenbaard
De meerjarige kruidachtige planten komen voornamelijk voor in gedeeltelijk beschaduwde bergbossen. De stengels groeien rechtop uit de ondergrondse wortelstok. De bladeren eraan kunnen wel een meter lang worden. De witte tot crèmekleurige bloemen verschijnen in mei. De tot een halve meter lange bloemaren zijn een mooie blikvanger.
» Tip: De baard van de bosgeit doet visueel denken aan moerasspirea. Deze plant komt veel vaker voor en is te onderscheiden van geitenbaard door de kleinere bloempluimen.
Verschillende soorten
De meerjarige rozenplant is er in verschillende soorten, die wijdverbreid zijn in Azië. Er zijn ongeveer vijf soorten, die echter nauwelijks visueel te onderscheiden zijn. Een onderscheid is duidelijk mogelijk op basis van de verschillende verspreidingsgebieden van de planten. In de loop van de tijd zijn er enkele interessante fokvormen ontstaan.
Soorten in één oogopslag
| Geitenbaard Kunst | Bloeitijd | Groei | Kenmerken |
|---|---|---|---|
| Kneiffii | juni tot juli | tot één meter | Deze variëteit heeft kleine crèmekleurige bloemen. De pluimen zien er dun en gevederd uit. |
| Dwerggeitenbaard | juni tot juli | tot 30 cm | Deze laagblijvende soort heeftwitte bloemen en is ideaal voor in de rotstuin. De plant groeit bijzonder compact en heeft mooi donkergroen blad. |
| Dick Goatsbeard Horatio | juni tot juli | 50 tot 80 cm | Deze geitenbaard heeft witte bloemen en ziet er bijzonder goed uit in bloembedden en schaduwrijke tuinen. Er moet een plantafstand van ongeveer een halve meter worden aangehouden. |
| Slashed Forest Gosbeard | juni tot juli | tot 120 cm | De witbloeiende plant springt in het oog met zijn decoratieve bladeren en is een populaire snijbloem. |
| Chinese Goosebeard | juni tot juli | tot 150 cm | De baard van de Chinese geit heeft roomwitte bloemen en is ideaal als snijbloem. |
| Kamchatka Geitenbaard | juni tot juli | 80 tot 90 cm | De witbloeiende struik is geschikt voor aanplant op houtachtige randen en voor meerjarige tuinen. |
Voorvallen
Het verspreidingsgebied van de bosgeitenbaard strekt zich bijna over het hele noordelijk halfrond uit. In sommige gebieden komt de vaste plant van nature niet voor en is in het wild uitgezet als "tuinvluchteling", bijvoorbeeld in Noord-Duitsland. In de bergbossen van de Allgäuer Alpen zijn de planten te vinden tot een hoogte van 1.500 meter.
Gebruik
Volksgeneeskunde gebruikt de wortel vooral tegen verschillende ziektes. Vaak werden de bladeren gegeten als spinazie-achtige groente. Dit wordt echter niet aanbevolen omdat de bladeren giftig blauwzuur bevatten.
In veel tuinen wordt de geitenbaard puur als sierplant gekweekt. De planten hebben weinig verzorging nodig, bereiken met goede verzorging een indrukwekkende grootte en de bloemstelen kunnen ook in boeketten gebruikt worden.
Geitenbaard als medicinale plant
In tijden van acute voedseltekorten had de wortel van de geitenbaard de voorkeur. Het bleek een soort groente te zijn. De licht giftige bladeren werden ook gegeten.
Het gebruik van de plant voor geneeskrachtige doeleinden was steeds meer gebaseerd op moerasspirea. Aangenomen wordt dat het gebruik van bosasperges voor medicinale doeleinden gebaseerd is op verwarring met moerasspirea. Het gebruik van de baard van de bosgeit voor medicinale doeleinden is de afgelopen jaren echter aanzienlijk afgenomen.
Wat zijn de ingrediënten van een bosgeitenbaard?
- Hydrocyaanzuurverbindingen
- Saponinen
Welke plantendelen worden gebruikt?
- Root
- Zaden
- Kruid
Genezende werking Bosgeitenbaard
De plant wordt gebruikt in de volksgeneeskunde voor maagproblemen en koorts. Bosasperges kunnen ook worden gebruikt om de zenuwen te kalmeren en algemene fysieke kracht te geven.
Healing effecten in trefwoorden:
- kalmerend
- maagvriendelijk
- samentrekkend
- antipyretisch
- toning
Toepassingsgebieden:
- Koorts
- Gewrichtspijn
- Aderproblemen
- Insectenbeten
- Maagproblemen
- Verloskunde
- SOA's
Mogelijke toepassingen
➤ Thee
Van de wortels van de bosgeitenbaard kan een thee worden gemaakt. Doe eerst een kwart liter water in een pan en voeg een theelepel gedroogde geitenbaardwortels toe. Het geheel moet worden gekookt en vervolgens ongeveer een kwartier worden geweekt.
» Tip: De thee kan maagproblemen verlichten en ook helpen bij postnatale bloedingen.
➤ Wortelpuree
De pap gemaakt van de wortel van de bosgeitenbaard is een effectieve eerstehulpmaatregel bij insectensteken en insectenbeten. Iedereen die in het bos door een insect is gebeten, kan de wortels opgraven, indien mogelijk schoonmaken met drinkwater of in een watermassa, proberen ze met je vingers te pletten en de wortelpulp op de beet aanbrengen.
» Tip: Gebruik verse wortels voor de wortelpuree.
De pap moet enige tijd op de prikplaats inwerken. Het is daarom raadzaam om de wond te verbinden met een verband zodat de wortelpulp niet wegglijdt en een direct effect heeft op de prikplaats.
➤ Enveloppen
Voor een kompres bereidt u de baardwortelthee van de bosgeit zoals hierboven beschreven. Week vervolgens een katoenen doek met het brouwsel en doe de envelop erop.
Een kompres met dit wortelafkooksel kan helpen bij reuma en wordt direct op de door de pijn aangetaste gewrichten geplaatst. Laat de envelop een tijdje werken en vernieuw hem indien nodig.
➤ Voetenbad
De thee wordt ook bereid voor een voetenbad zoals al beschreven. Bereid minstens de dubbele hoeveelheid zodat je je voeten comfortabel in de vloeistof kunt baden en de voet volledig bedekt is met de wortelthee. Een voetenbad met de wortelbouillon kan helpen tegen gezwollen voeten en geeft verlichting, vooral in de zomer, wanneer de voeten gezwollen zijn na een warme dag.
Samenvatting van toepassingen
| Toepassing | Toepassingsgebied | Uitleg |
|---|---|---|
| Thee | Maagproblemen | De thee wordt gemaakt van de gedroogde wortels. De wortels moeten kort koken en dan 15 minuten trekken. |
| Duwen | Insectenbeten | De pap is gemaakt van de verse wortels. De schoongemaakte wortelstukken worden fijngemaakt en op de prikplaats geplaatst. |
| Envelop | Reuma | Wortelthee wordt gebruikt voor kompressen. De kompressen kunnen meerdere keren worden vernieuwd en verlichten algemene gewrichtspijn. |
| Voetbad | gezwollen voeten | De voeten baden in wortelthee. In de zomer kan de thee ook afkoelen, wat tevens dient om je voeten te verfrissen. |
Wetenswaardigheden over verzamelen en bewaren
Het kruid wordt verzameld wanneer het in bloei staat, d.w.z. tussen eind april en half juli. De wortels worden opgegraven tijdens de rustperiode van de planten, tussen herfst en lente.
De plantendelen worden gedroogd in een schaduwrijke en goed geventileerde ruimte. De worteldelen worden vooraf schoongemaakt en in kleine stukjes gesneden. De gedroogde plantendelen kunnen worden bewaard in blikken of papieren zakken.
Waarschuwing: De bladeren van de geitenbaard mogen niet in grote hoeveelheden of gedurende een lange periode worden gebruikt. Bevat giftige waterstofcyanideverbindingen.
De plant is over het algemeen niet geschikt voor langdurig gebruik. Zwangere en zogende moeders mogen de geitenbaard niet als medicinale plant gebruiken.
Breng Bosganzenbaard
Laten we eens kijken naar de hedendaagse voorbereiding van de geitenbaard. Hiervoor worden de nog jonge scheuten in het voorjaar gesneden. De bereiding is hetzelfde als de asperges. Dit verklaart ook de naam bosasperges.
» Tip: De meeste gewone aspergerecepten kunnen ook worden bereid met de spruiten van de geitenbaard.
De jonge spruiten kunnen ook worden gestoomd, in soepen gegeten of rauw in salades worden gegeten. De sporten hoeven niet te worden geschild.
Het gebruik van bosgeitenbaard als wilde asperge heeft een lange traditie in Zwitserland en Zuid-Tirol. Wil je er niet zelf naar gaan zoeken, dan kun je op de Viktualienmarkt in München een wilde geitenbaard in de vorm van een heerlijke wilde asperge kopen.