De ganzenkers is een populaire plant voor de rotstuin. Het is robuust en niet erg vatbaar voor ziekten en plagen. Tenzij je het met de zorg niet al te serieus neemt.
Goose cress (Arabis) zijn robuuste planten die voor de hobbytuinier weinig problemen opleveren. Ziekten en plagen zijn uiterst zeldzaam in de krachtige rotstuinplanten. Zelfs slakken vermijden gewillig de planten.
Verzorgingsfouten, zoals een te droge standplaats of een te zanderige ondergrond, kunnen ertoe leiden dat de ganzenkers verzwakt en daardoor vatbaarder wordt voor ziektes. Hieronder worden enkele ziekten en plagen beschreven die af en toe op ganzenkers voorkomen.
Ziekten en plagen op ganzenkers
Valse meeldauw
Als de ganzencres is aangetast door valse meeldauw, zal dit vooral op het blad te merken zijn. Aan de bovenzijde van de bladeren zijn geelachtige tot bruinachtige vlekken te zien. De onderkant van de bladeren is bedekt met een grijsachtige, fluweelachtige laag die doet denken aan schimmel. In een vergevorderd stadium kunnen de vlekken zich ook uitbreiden naar de stengels. Na verloop van tijd sterven de aangetaste delen van de plant af.
⇒ Combat:
Aangetaste plantendelen moeten onmiddellijk worden verwijderd. Als de besmetting ernstig is, kan de hobbytuinier het gebruik van speciale fungiciden niet vermijden. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de behandeling van de onderkant van de bladeren.
⇒ Preventie:
Valse meeldauw kan worden voorkomen door de planten op voldoende afstand in de volle grond te planten. Een plantafstand tussen 20 en 30 centimeter moet worden aangehouden.
» Tip: Bij temperatuurschommelingen is ganzenkers bijzonder vatbaar voor valse meeldauw. Geef de planten knoflookbouillon of de hieronder beschreven brandnetelmest als natuurlijke tonic.
Bladluizen
Deze agressieve plagen sparen nauwelijks een plant. Ook hier is een aantasting te zien aan de staat van de bladeren. De bladeren vervormenlijken gegolfd en gekruld. In sommige gevallen zijn ook belachtige uitzettingen aanwezig. Bij nadere inspectie is het ongedierte te zien aan de onderkant van de bladeren. Daar verschijnen ze meestal in grote aantallen en opeengepakt. Als de besmetting niet of te laat wordt gedetecteerd, begint de hele plant te stoppen met groeien en maakt een onvolgroeide indruk.
⇒ Bestrijding:
Er zijn meestal geen chemische middelen nodig om bladluizen te bestrijden. De hobbytuinier kan het redden met sproeien met zeepsop of paardenstaart. Lieveheersbeestjes en gaasvliegen zijn natuurlijke vijanden van bladluizen.
Balmuggen
Als de bladeren vervormd zijn en je ziet galachtige gezwellen en gekrulde bladeren, is dit waarschijnlijk het werk van de galmug.
» Tip: Verdikking van de knoppen duidt ook op een besmetting met galmuggen.
⇒ Combat:
Bij een besmetting moeten alle aangetaste delen van de plant zo snel mogelijk verwijderd worden. Dit heeft ook invloed op de knoppen. Om de verspreiding van het ongedierte te voorkomen, moet de hobbytuinier het zonder de bloemen doen en de knoppen uitbreken.
Wit roest
Witte roest is een schimmelziekte die wereldwijd wordt aangetroffen in kruisbloemige planten. Deze ziekte is vooral wijdverbreid in Nederland en Vlaanderen. Alle bovengrondse delen van de plant worden aangetast. Witte roest is herkenbaar als witachtige vlekken of puisten die zich kunnen verspreiden naar bladeren, bloemen, stengels of peulen. De aangetaste plekken worden groter en bij een sterkere aantasting krullen de bladeren op. De witachtige afzettingen zijn het resultaat van gebroken weefsel, waardoor de witte sporen naar buiten kunnen komen. In het voor- en najaar komt de schimmel vaker voor. Het duurt ongeveer een week van infectie tot begin.
» Tip: In de zomer komt witte roest door de hoge temperaturen bijna nooit voor.
Temperaturen tussen 10 en 15 graden zijn gunstig voor het optreden van de besmetting. Als de plant eenmaal is geïnfecteerd, is deze niet meer te stoppen. Preventieve maatregelen met in de handel verkrijgbare contactfungiciden zijn mogelijk.
Brandnetelmest voor ongediertebestrijding
Brandnetels in siertuinen krijgen meestal boze blikken en worden meedogenloos uitgeroeid. Het gebruik van brandnetels als bestrijdingsmiddel kan menig chemisch product en als natuurlijke meststof vervangen, maar ook:Pesticiden doen hun werk goed. Brandnetelmest is bijzonder effectief tegen schimmels, virussen en verschillende plagen.
Hobbytuinders hoeven hiervoor niet diep in de buidel te tasten, maar kunnen gemakkelijk hun eigen brandnetelmest maken.
Wat is er nodig om het te maken?
- geschikt vaartuig
- Water
- Kleipoeder of bentoniet
- Stick om te roeren
- Handschoenen
- Raster voor afdekking
Het hoofdingrediënt is natuurlijk brandnetel. Er kunnen grote en kleine brandnetels worden gebruikt.
» Tip: De kleine brandnetel wordt over het algemeen geclassificeerd als agressiever en daarom effectiever.
Je kunt verse brandnetels of gedroogde brandnetels gebruiken. Het gebruikte bad mag indien mogelijk niet van metaal zijn. Er kunnen vaten van klei, aardewerk of hout worden gebruikt.
Waarschuwing: Als je brandnetels vers oogst, moet je handschoenen dragen. De brandharen veroorzaken een onaangename uitslag.
De brandnetels worden bij voorkeur geoogst op warme dagen in mei. Bloeiende planten hebben de hoogste combinatie van actieve ingrediënten.
De plantenbak wordt op een zonnige en warme plaats geplaatst, indien mogelijk in een minder drukbezocht gedeelte van de tuin, zodat de geur die ontstaat niet als storend wordt ervaren. Hak de brandnetels fijn en vul de bak voor de helft met de fijngehakte delen van de plant.
» Tip: Voeg een kilo verse of 200 gram gedroogde plantendelen toe aan tien liter water.
Het vat mag niet tot de rand met water worden gevuld. Laat een rand van ongeveer tien centimeter hoog. Het vat is afgedekt met een rooster, maar niet luchtdicht afgesloten. De komende dagen begint de batch te fermenteren. De volgende dagen dient u de drijfmest minimaal één keer per dag krachtig te roeren. Als er ongeveer twee weken zijn verstreken, krijgt de drijfmest een bruinachtige kleur en schuimt niet meer zoveel. Dit is een teken voor de hobbytuinier dat er nu mest in de tuin kan worden gebruikt.
» Tip: Het mengsel wordt nu op een koelere plaats bewaard en zal de komende dagen worden opgebruikt.
Voorkom ziekten en plagen met brandnetelmest
Voor preventief gebruik wordt de brandnetelmest verdund gebruikt. Voor gebruik in gietwater, meng één deel gier met tien delen gietwater. Als de drijfmest met de spuitfles moet worden toegediend, voeg dan 50 delen toe aan een deel drijfmestWater. Brandnetelmest is een bewezen tonicum voor alle soorten sierplanten.
Bestrijd ongedierte met brandnetelmest
Brandnetelmest is bijzonder effectief in de strijd tegen:
- Bladluizen
- spintmijten
- Thrips
- Balmuggen
Als je drijfmest wilt gebruiken voor gerichte ongediertebestrijding, heb je minder geduld nodig. De aanpak kan al na twee dagen worden toegepast. Dit is precies wanneer de concentratie van brandnetelgif.webpstoffen het grootst is.
» Tip: Het effect kan worden versterkt als de brandnetelmest wordt gemengd met paardenstaartbouillon.
Waarschuwing: Brandnetelmest is niet geschikt voor gebruik op gewassen zoals uien, knoflook, bonen, erwten of sla.